Πώς αλλάζει η ψυχολογία της γυναίκας στην εγκυμοσύνη

Η εγκυμοσύνη είναι μια περίοδος στη ζωή της γυναίκας μεστή εντυπωσιακών και απότομων αλλαγών. Οι αλλαγές αυτές είναι τόσο σωματικές, όσο και ψυχικές. Στο κοινό θυμικό η εγκυμοσύνη έχει καταγραφεί ως μια περίοδος γεμάτη από έντονα συναισθήματα ευτυχίας. Αυτό ισχύει εν μέρει, αφού η επιρροή της κύησης στην ψυχολογία της γυναίκας είναι μεν καταλυτική, αλλά όχι πάντα θετική. Συχνά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης η γυναίκα μοιράζεται με το σύντροφό της συναισθήματα ευτυχίας, αλλά και ψυχολογικό βάρος.

Η ψυχολογία της εγκύου φαίνεται πως επηρεάζεται τόσο από τις βίαιες ορμονικές αλλαγές, με τις οποίες συνδέεται η εγκυμοσύνη, όσο και από την ψυχολογική πίεση, που αυτή καθεαυτή η εγκυμοσύνη ασκεί στη γυναίκα.

Επί σειρά ετών επικρατούσε η άποψη, πως οι ορμόνες της εγκυμοσύνης ασκούσαν κατά κάποιον τρόπο προστατευτική δράση σε ό,τι αφορά την ψυχολογία της γυναίκας. Η δημοσίευση των αποτελεσμάτων πλήθους μελετών όμως οδήγησε στην κατάρριψη του μύθου αυτού. Φαίνεται, πως είναι σημαντικό το ποσοστό των γυναικών, που εμφανίζουν σημεία ψυχικής κόπωσης ή κατάπτωσης. Το ποσοστό αυτό μάλιστα ίσως να αγγίζει ακόμα και το 20%.

Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες, οι οποίοι ασκούν πίεση στην ψυχολογία της εγκύου. Οι παράγοντες αυτοί διαφοροποιούνται ανάλογα με το στάδιο της εγκυμοσύνης.
Από τη στιγμή ακόμα της επιβεβαίωσης της κύησης με κάποια εργαστηριακή εξέταση, η ψυχολογία της γυναίκας αρχίζει να μεταβάλλεται.

Το πρώτο τρίμηνο της κύησης είναι μια περίοδος απότομων μεταπτώσεων στην διάθεση της γυναίκας. Οι ορμονικές αλλαγές, που εκτυλίσσονται κατά το πρώτο τρίμηνο, φαίνεται, πως σε ένα σημαντικό βαθμό ευθύνονται για τις μεταπτώσεις αυτές.

Οι αλλαγές στη διάθεση της γυναίκας είναι συχνά αρκετά απότομες και ενδέχεται να αιφνιδιάσουν τόσο την ίδια την έγκυο, όσο και το σύντροφό της, ενώ ο αιφνιδιασμός συχνά αφορά και τον ευρύτερο περίγυρό της. Εντούτοις, οι διακυμάνσεις αυτές της διάθεσης της εγκύου καλόν είναι να αντιμετωπίζονται σε γενικές γραμμές ως ένα φυσιολογικό φαινόμενο.

Το άγχος είναι ένας σημαντικός παράγων, ο οποίος επηρεάζει την ψυχολογία της εγκύου κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου της εγκυμοσύνης. Η συνηθέστερη αιτία του άγχους αυτού είναι η επίγνωση του κινδύνου απώλειας του κυήματος. Η ανησυχία αυτή δεν είναι χωρίς βάση, αφού ο κίνδυνος για αποβολή κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου είναι υπαρκτός και μάλιστα σχετικά υψηλός.

Επιπροσθέτως συχνά κατά το πρώτο τρίμηνο της κύησης η γυναίκα ταλανίζεται από μύχιες αμφιβολίες σχετικές με το κατά πόσον ήθελε πραγματικά ένα παιδί, αλλά και με το κατά πόσον είναι ικανή να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις της μητρότητας. Στις περιπτώσεις δε μη προγραμματισθείσας εγκυμοσύνης οι αμφιβολίες αυτές είναι ακόμα πιο έντονες.

Γυναίκες, οι οποίες είχαν αποβολές στο παρελθόν ή αντιμετώπισαν προβλήματα υπογονιμότητας, μπορεί ακόμα και να μπουν σε έναν ψυχολογικό φαύλο κύκλο, αφού οι αμφιβολίες, που ενδεχομένως έχουν σχετικά με την εγκυμοσύνη τους, μπορεί να πυροδοτήσουν ενοχές. Οι ενοχές αυτές ενδέχεται με τη σειρά τους να ανατροφοδοτήσουν τις αμφιβολίες ως προς την καταλληλότητά τους να γίνουν μητέρες.

Επίσης, οι γυναίκες αυτές πολλές φορές κλείνονται στον εαυτό τους και δεν μοιράζονται τις αμφιβολίες τους με τον περίγυρό τους. Η τάση τους αυτή προς απομόνωση συνδέεται με την μύχια πίστη τους, πως δεν δικαιούνται να έχουν αμφιβολίες για μια εγκυμοσύνη, η οποία επετεύχθη με τόσο κόπο. Φοβούνται δε σε πολλές περιπτώσεις, πως, αν εκφράσουν τους προβληματισμούς τους, οι οικείοι τους θα τις ψέξουν και θα τους υπενθυμίσουν, ότι μόνο ευγνωμοσύνη θα έπρεπε να αισθάνονται, αφού οι προσπάθειές τους για επίτευξη κύησης επιτέλους ευοδώθηκαν. Όμως οι αμφιβολίες είναι σύμφυτες με την ανθρώπινη ψυχή, πόσο δε μάλλον αν συνδέονται με ένα γεγονός σαν την εγκυμοσύνη, το οποίο αλλάζει άρδην τη ζωή.

Συχνά μάλιστα, το άγχος και η ψυχική κούραση του πρώτου τριμήνου επιδεινώνει έτι περαιτέρω τα δυσάρεστα συμπτώματα της περιόδου αυτής της κύησης. Έτσι γυναίκες, των οποίων η ψυχοσύνθεση είναι πιο αγχώδης, αφενός συχνά εμφανίζουν εντονότερα συμπτώματα ναυτίας και εμέτου κατά το πρώτο τρίμηνο, αφετέρου αντιμετωπίζουν κατά τι αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν υπερέμεση κύησης.

Η ψυχική διάθεση της γυναίκας κατά το πρώτο τρίμηνο παρουσιάζει λοιπόν μεταπτώσεις, οι οποίες σε μερικές περιπτώσεις είναι αρκετά έντονες. Σημαντικό είναι η γυναίκα να καταπολεμήσει την τάση για απομόνωση, που συχνά νιώθει, και να μιλήσει για τις αμφιβολίες και τους προβληματισμούς της με τους ανθρώπους, που εμπιστεύεται. Είναι εξαιρετικά ανακουφιστικό να νιώθει, πως οι οικείοι της είναι διατεθειμένοι να την ακούσουν και ακόμα καλύτερα την ενθαρρύνουν να εκφράσει τα συναισθήματά της.

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας

 

πηγή : mothersblog.gr