Μαύρη γάτα, η ιστορία της δεισιδαιμονίας περί κακής τύχης. Πως ξεκίνησε και πόσο βαθιά μέσα στο χρόνο πηγάζει!!


Μεταξύ των δεισιδαιμονιών, μια από τις παλαιότερες και πιο γνωστές είναι ότι αν περάσει μπροστά σου μια μαύρη γάτα θα σου φέρει κακή τύχη. Τα σκουρόχρωμα αιλουροειδή συνηθίζεται επίσης να  χρησιμοποιούνται κατά κόρων στα Halloween ως τρομακτικά.

Πώς και πού όμως ξεκίνησε η συσχέτιση των μαύρων γατών με την κακή τύχη; 

Προέλευση των δεισιδαιμονιών της Μαύρης Γάτας

Οι σχέσεις μεταξύ ανθρώπων και γατών μπορούν να αναχθούν σε μερικούς από τους πρώτους πολιτισμούς του κόσμου, κυρίως στην αρχαία Αίγυπτο, όπου οι γάτες θεωρούνταν θεϊκά σύμβολα. Οι γάτες έκαναν επίσης την εμφάνισή τους στην ελληνική μυθολογία, συγκεκριμένα η Εκάτη, θεά της μαγείας και του φεγγαριού, περιγράφηκε ότι είχε μια γάτα ως κατοικίδιο (ένα υπερφυσικό πλάσμα που βοηθά μια μάγισσα, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή λαογραφία) .

Γραπτά αρχεία συνδέουν τις μαύρες γάτες με τον αποκρυφισμό ήδη από τον 13ο αιώνα, όταν ένα επίσημο εκκλησιαστικό έγγραφο που ονομάζεται «Vox in Rama» εκδόθηκε από τον Πάπα Γρηγόριο Θ΄ στις 13 Ιουνίου 1233. «Σε αυτό, οι μαύρες γάτες ανακηρύχθηκαν ως ενσάρκωση του Σατανά », λέει η Layla Morgan Wilde, συγγραφέας του Black Cats Tell: True Tales And Inspiring Images. «Το διάταγμα σηματοδότησε την αρχή της Ιεράς Εξέτασης και του κυνηγιού αιρετικών ή/και μαγισσών που ενέκρινε η εκκλησία. Αρχικά σχεδιάστηκε για να καταπνίξει την αυξανόμενη λατρεία των Εωσφοριανών στη Γερμανία, αλλά γρήγορα εξαπλώθηκε σε όλη την Ευρώπη».

Οι γάτες και οι μάγισσες θεωρούνται απειλές για την παλαιοχριστιανική εκκλησία

Εκτός από την πρώιμη σχέση τους με τον Σατανά, οι γάτες συνδέθηκαν επίσης άρρηκτα με τις μάγισσες στη μεσαιωνική Ευρώπη. Σύμφωνα με την Cerridwen Fallingstar, ιέρεια Wiccan και συγγραφέα του Broth from the Cauldron: A Wisdom Journey through Everyday Magic, οι μάγισσες ήταν οι προχριστιανικοί ειδωλολάτρες στην Ευρώπη.

Αν και η παλαιοχριστιανική εκκλησία στην Ευρώπη συνυπήρχε με τις μάγισσες, καθώς η εκκλησία αποκτούσε δύναμη, λέει ότι έβλεπαν τις μάγισσες ως τον άμεσο ανταγωνισμό τους για να κερδίσουν τις καρδιές και τα μυαλά των ανθρώπων. Τότε ήταν που η εκκλησία άρχισε να κυνηγά, να διώκει, να βασανίζει και να σκοτώνει μάγισσες σε τεράστιους αριθμούς, εξηγεί.

«Οι μάγισσες τίμησαν τον φυσικό κόσμο, έχοντας βαθύ σεβασμό για τα φυτά και τα ζώα», λέει ο Fallingstar. «Η στοργή μεταξύ ανθρώπου και ζώου άρχισε λοιπόν να θεωρείται «διαβολική» και η ηλικιωμένη κυρία με τις γάτες της έγινε ύποπτη».

Αλλά οι πρώτοι Χριστιανοί δεν φοβόντουσαν μόνο τη σχέση που κατασκεύασαν μεταξύ των μαγισσών, των γατών και του διαβόλου: τους έβλεπαν και τους δύο ως απειλές. «Οι γάτες, όπως οι γυναίκες που κατηγορούνται για μαγεία, τείνουν να επιδεικνύουν μια υγιή ασέβεια προς την εξουσία». Στην εκκλησία, ούτε ανεξάρτητες γυναίκες, ούτε ανεξάρτητα ζώα δεν έπρεπε να γίνουν ανεκτά».

Σε κάποιο σημείο, ο συνδυασμός μαγισσών με γάτες περιορίστηκε σε μαύρες γάτες, αν και ο Fallingstar λέει ότι δεν είναι απολύτως σαφές γιατί συνέβη αυτό. «Η σχέση μεταξύ μαγισσών και μαύρων γατών ιδιαίτερα είναι πιθανώς φανταστική, αλλά είναι πιθανό οι μαύρες γάτες να πιάνουν καλύτερα τα ποντίκια, αφού δεν μπορούν να φανούν τη νύχτα και επομένως έχουν πλεονέκτημα κυνηγιού», εξηγεί. «Οι μάγισσες τείνουν προς την πρακτικότητα, σε ότι αφορά στα ποντίκια».

Τελικά, ο φόβος γύρω από τις μαύρες γάτες και η σχέση τους με τη μαγεία πέρασε τον Ατλαντικό, χάρη στους πουριτανούς αποίκους, λέει ο Daniel Compora, αναπληρωτής καθηγητής αγγλικής γλώσσας και λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Τολέδο. «Η ιδέα ότι οι μάγισσες θα μπορούσαν να μετατραπούν σε γάτες πιθανότατα εξελίχθηκε από εκείνους που κατηγορούνται για μαγεία έχοντας γάτες ως κατοικίδια ζώα», εξηγεί.

Οι γάτες κατηγορούνται για τη διάδοση της πανώλης

Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, δεν ήταν ασυνήθιστο οι γάτες να σκοτώνονται, δεδομένης της σχέσης τους με το κακό, λέει η Compora. Μερικοί άνθρωποι έφτασαν στο σημείο να κατηγορούν τις γάτες για τη διάδοση της βουβωνικής πανώλης, και το χρησιμοποίησαν ως έναν άλλο λόγο για να απαλλαγούν από αυτές. Ωστόσο, το κακοσχεδιασμένο σχέδιό τους απέτυχε.

«Σε μια ιδιαίτερα παράξενη ειρωνεία, η θανάτωση των γατών βοήθησε στην εξάπλωση της πανώλης», εξηγεί ο Compora. «Με τον μειωμένο αριθμό γατών για τον έλεγχο του πληθυσμού των τρωκτικών, η ασθένεια εξαπλώθηκε γρήγορα».

Δεδομένης της πεποίθησης στη μεσαιωνική Ευρώπη ότι ο διάβολος και οι μάγισσες μπορούσαν να πάρουν τη μορφή μαύρων γατών, είναι λογικό να αναπτύχθηκε η δεισιδαιμονία γύρω από τη διασταύρωση των μονοπατιών τους, λέει η Phoebe Millerwhite, λαογράφος και καλλιτέχνης. «Ως εκ τούτου, μια μαύρη γάτα που διασχίζει το μονοπάτι σας μπορεί κάλλιστα να είναι σε μια αποστολή από μια μάγισσα», σημειώνει. «Το ίδιο εύκολα, θα μπορούσε να είναι ο μεταμφιεσμένος διάβολος — και κανείς δεν θέλει να διασταυρωθεί με τον διάβολο. Αυτό εξηγεί γιατί μια μαύρη γάτα που διασχίζει το δρόμο σας θεωρείται κακός οιωνός».

άγαλμα της BASTET - Αιγυπτιακή θεά

Αυτή η ιδέα συνεχίστηκε και στην Αναγέννηση, λέει ο Fallingstar, όταν μια μαύρη γάτα που διασχίζει το μονοπάτι σου μπορεί να έδειξε ότι μια μάγισσα την έστειλε για να σου κάνει κακό. «Πολλοί φοβισμένοι αγρότες της εποχής μπορεί να πήγαιναν βιαστικά στην πλησιέστερη εκκλησία και να πλήρωναν έναν ιερέα για να τους ευλογήσει και να τους απαλλάξει από κάθε κατάρα που θα μπορούσε να είχε βάλει η γάτα», λέει. «Καθώς αυτό ήταν μια πηγή εισοδήματος για την εκκλησία, τέτοιοι φόβοι πιθανότατα θα είχαν ενθαρρυνθεί».

Αλλά η ιδέα ότι οι μαύρες γάτες είναι κακή τύχη δεν είναι καθολική, σύμφωνα με τον Compora. Στην πραγματικότητα, ορισμένοι πολιτισμοί πιστεύουν ότι οι μαύρες γάτες φέρνουν καλή τύχη.

«Η ομοιότητά τους με τη θεά-γάτα Bastet τους οδήγησε να τιμηθούν στην αρχαία Αίγυπτο», εξηγεί. «Σε άλλες χώρες, όπως η Σκωτία και η Ιαπωνία, είναι γνωστό ότι αντιπροσωπεύουν την ευημερία. Προφανώς, το αν μια μαύρη γάτα θεωρείται ως ένα καλοπροαίρετο πλάσμα ή ως μια κακή υπερφυσική δύναμη βασίζεται εξ ολοκλήρου σε όποια παράδοση είναι πιθανό να ασπαστεί κανείς».

Με την αγάπη που ξέρετε! Ian 

Πηγή: history.com

Σχόλια